Strona główna    Okładziny   Deski    Długie czopy    Informacje różne    Video    Linki    Tuning    Trening i gra    Zdrowie    Kontakt

Poniższy artykuł jest kompilacją tekstów dotyczących kwestii uchwytu w tenisie stołowym, autorstwa Grega Lettsa,

australijskiego trenera, sędziego międzynarodowego i wysoko notowanego zawodników w kraju. Oryginalny artykuł można znaleźć TU.

Tłumaczenie i edycja: Michał Kiełbik.

Aktualne przepisy ITTF (2018): wersja  angielska, polska wersja

Legalny serwis w tenisie stołowym


Serwis jest jednym z najważniejszych zagrań w tenisie stołowym – wszakże każda wymiana zaczyna się właśnie od podania! Niestety, zasady dotyczące serwisu należą do najbardziej złożonych i są dość często dopracowywane, jako że ITTF wciąż stara się wypracować ich idealny kształt. Pochylmy się zatem na chwilę nad obecnymi przepisami i wyjaśnijmy, jak należy ich przestrzegać, aby serwis był w pełni legalny.
01. Zaczęcie serwisu – przepis 2.6.1


Prawidłowe i nieprawidłowe zaczęcie serwisu
Przepis 2.6.1 (Reguły Tenisa Stołowego ITTF) stanowi:

2.6.1 Podanie zaczyna się, gdy piłeczka spoczywa nieruchomo na otwartej dłoni wolnej ręki serwującego.
Na powyższym zdjęciu możecie zobaczyć kilka przykładowych niepoprawnych metod trzymania piłeczki w dłoni przed jej podrzuceniem.
Ponadto wolna ręka musi choćby na chwilę pozostawać nieruchomo przed podrzutem. Podniesienie piłki i natychmiastowe podrzucenie jej w celu wykonania podania jest niepoprawne.

Zamysł tego przepisu polega na tym, by mieć pewność, że podrzucona piłeczka nie będzie posiadała żadnej rotacji przed wykonaniem podania. Spełnienie zestawu powyższych warunków jest swoistą gwarancją, że tak właśnie będzie.
02. Podrzut – Przepis 2.6.2

Prawidłowy i nieprawidłowy podrzut piłeczki

Przepis 2.6.2 (Reguły Tenisa stołowego ITTF) stanowi:

2.6.2 Podający powinien podrzucić piłeczkę prawie pionowo i bez nadawania rotacji, tak, aby po opuszczeniu dłoni wolnej reki wzniosła się co najmniej na 16cm, a następnie opadała bez dotknięcia czegokolwiek przed uderzeniem.

Jak widać, powyższy przepis nawiązuje do poprzedniego, raz jeszcze podkreślając, że piłeczka powinna być podrzucona bez nadawania jej jakiejkolwiek rotacji.

Warunek podrzucenia piłki na wysokość co najmniej 16cm niesie za sobą szereg konsekwencji. Po pierwsze, musi to być podrzut – nie można zatem unieść ręki i upuścić piłkę tak, aby spadając pokonała dystans co najmniej 16 cm. Taką sytuację widać w dolnym prawym rogu powyższej ilustracji i jest to nieprawidłowe wykonanie podania. Dodajmy jednak, że piłka nie musi pokonać wymaganego dystansu w obie strony – może być uderzona tak szybko, jak tylko zacznie się proces jej upadania (ale nie wcześniej).

Część dotycząca niemal pionowego podrzucenia piłeczki jest często różnie interpretowana przez różnych sędziów. Niektórzy kłócą się, że podrzut pod kątem 45 stopni również można definiować jako „prawie pionowy”. Nie jest to poprawne. ITTF definiuje podrzut „prawie pionowy” jako odbiegający od całkowicie pionowego ledwie o kilka stopni. Dlatego właśnie przykład z dolnego lewego rogu ilustracji również jest niepoprawny; nie mamy do czynienia z „prawie pionowym” podrzutem.

03. Podrzut, część 2 – przepis 2.6.3

 
Podrzut – uderzenie wznoszącej się piłki

Jak już wspominaliśmy, przepis 2.6.2 stanowi:

2.6.2 Podający powinien podrzucić piłeczkę prawie pionowo i bez nadawania rotacji, tak, aby po opuszczeniu dłoni wolnej reki wzniosła się co najmniej na 16cm, a następnie opadała bez dotknięcia czegokolwiek przed uderzeniem.

Natomiast przepis 2.6.3. jest następującej treści:

2.6.3 W czasie opadania piłeczki podający powinien uderzyć ją tak, aby dotknęła najpierw jego pola gry, a następnie bezpośrednio pola gry odbierającego; w grze podwójnej powinna dotknąć kolejnego prawego półpola podającego i odbierającego.

Zaznaczone części obu przepisów wskazują jednoznacznie na to, że piłeczka musi zacząć opadać nim zostanie uderzona. Powyższa ilustracja ukazuje przykład nie zastosowania się do tej zasady – piłeczka zostaje uderzona jeszcze w momencie wznoszenia.

Niekiedy wskazanie, czy piłka została uderzona w końcowej fazie wznoszenia czy może w momencie osiągnięcia najwyższego punktu podrzutu, może być trudne dla sędziego. W takim wypadku sędzia powinien upomnieć podającego, że ten powinien pozwolić piłeczce opaść przed uderzeniem. Jeżeli sytuacja się powtórzy, sędzia powinien uznać to za błąd. Precyzuje to przepis 2.6.6.1:

2.6.6.1 Jeśli sędzia lub asystent sędziego nie mają pewności co do prawidłowości podania mogą oni przy pierwszej okazji  w meczu przerwać grę i ostrzec podającego, a kolejne wątpliwe podanie wykonane przez tego zawodnika lub jego partnera deblowego, uważane będzie za nieprawidłowe.

Pamiętajmy przy tym, że sędzia nie musi upominać zawodnika nim uzna serwis za błędny i odbierze punkt. Jest to jedynie możliwość, którą sędzia dysponuje w wypadkach wątpliwych, gdy nie jest pewien, czy serwis był wykonany prawidłowo. Jeśli sędzia takowych wątpliwości nie ma, powinien z miejsca przyznać punkt przeciwnikowi. 

04. Lot Piłki – przepis 2.6.3.

Zatrzymajmy się jeszcze na chwilę przy przepisie 2.6.3. Stanowi on ni mniej, ni więcej jak to, że piłka musi najpierw dotknąć pola gry serwującego, a następnie bezpośrednio pola gry odbierającego. Znaczy to, że podczas prawidłowego podania piłeczka może odbić się na połowie serwującego tylko raz, tymczasem na połowie odbierającego takiego limitu brak. Ponadto, nie ma znaczenia, jaką drogę pokona piłeczka między połową podającego i odbierającego – może przelecieć zarówno nad siatką, jak i obok niej. To drugie nie jest sztuką łatwą – jako że siatka powinna wystawać po obu stronach stołu na przepisową odległość 15,25cm (patrz przepis 2.2.2) – a w grze podwójną wręcz niemożliwą.

Poniższa ilustracja w prosty sposób podsumowuje powyższe kwestie.

Prawidłowy serwis w grze singlowej i deblowej
05. Umiejscowienie piłki  - przepis 2.6.4


Umiejscowienie piłeczki w momencie rozpoczęcia podania

Przepis 2.6.4 (Reguły Tenisa stołowego ITTF) stanowi:

2.6.4 Od rozpoczęcia serwisu do momentu uderzenia piłeczka powinna być powyżej powierzchni gry, za końcową linią stołu serwującego i nie może być zasłonięta odbierającemu przez serwującego, jego partnera deblowego lub cokolwiek w co są ubrani lub co trzymają.

Oznacza to, że przez cały czas, od przygotowaniu podrzutu do chwili uderzenia piłeczki, musi ona pozostawać wewnątrz zaznaczonego na ilustracji na niebiesko pola.

Zauważmy, że nie ma mowy o umiejscowieniu samego zawodnika lub jego partnera deblowego, jak również samej jego wolnej ręki a także trzymanej rakiety. Ma to szereg implikacji:
06. Zakrywanie piłeczki – przepis 2.6.5


Widoczność piłeczki w trakcie podania

Przepis 2.6.5 (Reguły Tenisa Stołowego ITTF) stanowi:

2.6.5 Zaraz po podrzuceniu piłeczki wolne ramię i ręka serwującego powinny być usunięte z przestrzeni między piłeczką a siatką. Przestrzeń ta jest określona między piłeczką i siatką oraz jest nieokreślona powyżej tego obszaru.

Powyższy diagram pokazuje dwa możliwe miejsca rozpoczęcia serwisu i jak zmienia się przez to przestrzeń pomiędzy piłeczką i siatką.

Powyższy przepis w założeniu uniemożliwia ukrycie piłeczki w jakikolwiek sposób I w którymkolwiek momencie wykonywania podania. Zakładając, że odbierający znajduje się w typowym miejscu przy stole w trakcie obserwowania podania, powinien on móc dostrzec piłeczkę przez cały czas.

Zwróćmy uwagę na to, że wolne ramię powinno być usunięte z przestrzeni między piłeczką i siatką natychmiast po podrzuceniu piłki, bez zwłoki. Niestety, jest to jedna z najczęściej łamanych zasad przez zawodników, a z racji takiego a nie innego położenia sędziego, niekiedy trudno mu mieć pewność w kwestii położenia jego wolnej ręki. Jednakże, jak już było wspomniane, jeżeli sędzia nie jest pewien poprawności serwisu, powinien upomnieć gracza oraz ukarać w przypadku powtarzających się nieprawidłowości. 


Kilka przykładów:

Analiza nieprawidłowych serwisów wg EmRatThick, wraz z objaśnieniami sędziów, jak też czasem nieprawidłową interpretacją w wykonaniu sędziów mniej kompetentnych

Przykłady podań w wykonaniu zawodowców, a uznanych przez sędziów za wadliwe. Na pewno sa to też przykłady błędów sędziowskich - sędzina wyraźnie sie czepia Ma Longa (nie tylko jego, widziałem jej "wyczyny" przy innych meczach, jak również sędzia najpierw kwestionuje serwisy Gardosa, a potem Sucha. W ujęciu od tyłu wyraźnie widać, że Bartosz podrzuca prawidłow, ale w trakcie lotu piłki przesuwa się sam do przodu, co przy patrzeniu z boku sprawia wrażenie, jakby piłka leciała pod kątem. Innaa sprawa, że bez sensu było uparte kontynuowanie tego podania - ani sędziego nie przekonał, ani co ważniejsze Gardos nie miał przy tym podaniu najmniejszego problemu z returnem. Zauważmy, że Stegera i Bauma czepia się ten sam "nawiedzony" sędzia.